Sự Khái Quát Về Bản Quyền Phần Mềm Và Windows

Có lẽ bạn đã từng nghe qua những thuật ngữ như “bản quyền phần mềm,” “bản quyền windows,” “crack phần mềm,” “crack windows,” “bẻ khóa,” “cờ rắc,” “keygen,” và bạn có biết chúng mang ý nghĩa gì không?

Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về chuyện bản quyền trong hệ điều hành Windows và các phần mềm tại Việt Nam.

Hai Mặt Của Vấn Đề

Trên thế giới này, mọi vấn đề đều có hai mặt. Trong lĩnh vực máy tính cũng vậy. Có mặt trái – phải, mạnh – yếu, vui – buồn, đơn giản – phức tạp… Trong việc sử dụng máy tính, chúng ta cũng phải đối mặt với việc trả tiền và sử dụng miễn phí, có bản quyền hoặc không bản quyền. Tất nhiên, trả tiền và có bản quyền sẽ tốt hơn không trả tiền và miễn phí. Tuy không phải lúc nào cũng như vậy, nhưng hầu hết mọi thứ đều có xu hướng như vậy.

Bản Quyền Trong Windows Và Phần Mềm

Windows là hệ điều hành do hãng Microsoft phát triển. Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào hãng Microsoft kiếm tiền từ việc phát triển một hệ điều hành phức tạp như vậy? Đúng rồi, hãng bán sản phẩm của mình cho người dùng máy tính. Và để sử dụng nó lâu dài và được hỗ trợ, bạn phải mua bản quyền phần mềm Windows của Microsoft.

Hầu hết các phần mềm khác cũng có cách hoạt động tương tự. Nhà sản xuất phần mềm sẽ cho phép người dùng thử nghiệm sản phẩm của họ trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 30 ngày. Sau khi thử nghiệm hết hạn, phần mềm sẽ yêu cầu bạn mua bản quyền để tiếp tục sử dụng nó.

Chuyện Bản Quyền Phần Mềm Trên Thế Giới

Trên thực tế, trên toàn thế giới cũng như tại Việt Nam, có những “cao thủ” về tin học đã tạo ra các phần mềm được gọi là “phần mềm crack,” “keygen,” hoặc “license key” để kích hoạt bản quyền giả cho các phần mềm. Nhờ những phần mềm này, người dùng có thể sử dụng các phần mềm cần mua bản quyền trong thời gian dài hơn 30 ngày.

Có Phần Mềm Miễn Phí Không?

Tất nhiên, như yin và yang, có phần mềm bản quyền thì cũng có phần mềm miễn phí. Nhiều nhà sản xuất phần mềm cung cấp các phiên bản miễn phí hoặc có bản quyền khác nhau của cùng một sản phẩm. Ví dụ như phần mềm diệt virus, có phiên bản miễn phí và phiên bản có bản quyền. Sự khác biệt nằm ở các tính năng và khả năng bảo vệ.

Không Có Bữa Trưa Nào Miễn Phí

Bạn có bao giờ được ăn trưa mà không cần trả tiền chưa? Dù giá bữa trưa là 100.000 đồng, 50.000 đồng hay 10.000 đồng, bạn vẫn phải trả đúng số tiền đó. Vậy có nghĩa là không có bữa trưa miễn phí.

Phần Mềm Miễn Phí Có Ý Nghĩa Gì?

Tuy một số phần mềm không yêu cầu người dùng trả tiền, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng miễn phí hoàn toàn. Có thể sản phẩm đó đang theo dõi hành vi của bạn, ăn cắp thông tin cá nhân, phát tán virus và phần mềm độc hại. Hoặc bạn có thể bị làm phiền bởi các quảng cáo mua bản pro của phần mềm đó. Trong thế giới đầy lợi nhuận của sản xuất phần mềm, việc cung cấp miễn phí cho số lượng người dùng đông và thu tiền từ số lượng người dùng ít cũng có lợi nhuận.

Bản Quyền Phần Mềm Ở Việt Nam

Ở Việt Nam, vấn đề bản quyền phần mềm thực sự là một vấn nạn. Tuy nhiên, đó là một cái gì đó tất yếu trong quá trình phát triển của một quốc gia thuộc hạng kinh tế kém nhất thế giới.

Theo như tôi biết, Việt Nam đã có những thành công trong việc kiểm soát việc vi phạm bản quyền phần mềm và Windows như các nước khác trên thế giới. Tuy nhiên, vấn đề hàng đầu của chúng ta lại là nước ta quá nghèo, dân ta quá nghèo. Đối với dân Việt Nam, việc mua một chiếc máy tính cho con cái có thể đòi hỏi phải bán đàn lợn hoặc vài con trâu của gia đình. Đó chỉ là chi phí mua phần cứng, chưa kể chi phí mua bản quyền Windows, Office hay phần mềm diệt virus hàng năm. Có nghĩa là để đủ số tiền đó, dân ta phải làm việc nhưng không ăn, không tiêu, không trả tiền cho phân, thuốc… Đây chưa kể đến việc không biết cài đặt và sử dụng phần mềm, và khi gặp lỗi Windows hay phần mềm, chúng ta không biết phải làm gì.

Nếu giữ chặt quyền bản quyền, liệu người dân Việt Nam có cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến hay không? Làm thế nào quốc gia của chúng ta có thể phát triển? Vì lý do này, nhiều người có thẩm quyền đã tắt mắt trước vấn đề bản quyền trong một thời gian dài.

Trong những năm gần đây, sau khi Việt Nam gia nhập WTO, vấn đề bản quyền phần mềm và Windows đã nhận được sự quan tâm. Hiện nay, các nhà bán máy tính lớn không cài đặt phiên bản Windows bẻ khóa cho máy tính mà chuyển sang sử dụng hệ điều hành miễn phí như Ubuntu hoặc không cài gì cả.

Máy tính tại các công ty lớn dần dần được cài đặt phiên bản Windows bản quyền, nhưng số lượng đó là rất ít. Vì lý do đó, nhiều người trong chúng ta vẫn chưa thực sự hiểu về khái niệm “bản quyền.” Đôi lúc, khi gặp sự cố với Windows hoặc phần mềm, họ tự hỏi tại sao lại xuất hiện lỗi và tưởng rằng mọi thứ đều miễn phí trừ chiếc máy tính mà họ đã bỏ tiền mua. Thực tế là thời gian dùng thử đã hết, bạn phải mua bản quyền để tiếp tục sử dụng.

Nếu một ngày nào đó, tôi qua đời, có lẽ tôi sẽ không thể truy cập vào diễn đàn vì tôi là người chuyên “phá” bản quyền Windows và phần mềm của các hãng, đã gây thiệt hại hàng tỷ đồng cho các hãng đó. Bill Gates và các chủ sở hữu phần mềm sẽ trách móc tôi ngay tại địa ngục hay gục mình than rằng:

“Xin hỏi thế gian cờ rắc là gì
Mà phần mềm toàn xài miễn phí?”

Viết bởi Ân Phạm – Chuyên Cài Windows Tại Nhà TP.HCM, Sửa Máy Tính Tại Nhà TP.HCM.